Wanneer we aan vijgen denken, komen meestal de sappige, rijpe exemplaren in gedachten die perfect zijn voor zoete en hartige gerechten. Maar wist je dat je ook met groene, onrijpe vijgen iets fantastisch kunt maken? In Nederland blijven vijgen vaak groen en rijpen ze niet volledig, maar dat betekent niet dat ze onbruikbaar zijn. Integendeel, groene vijgen zijn perfect om te konfijten, een delicatesse die heerlijk is bij desserts of een kaasplankje. In dit artikel deelt onze wildplukexpert Katja Wezel van Wilderlust een stapsgewijs recept en handige tips om zelf aan de slag te gaan.
Groene vijgen
Vijgen zijn een van de oudste gecultiveerde vruchten en worden al duizenden jaren gewaardeerd om hun zoete smaak en voedingswaarde. Ze zijn rijk aan vezels, vitaminen en mineralen, waardoor ze een gezonde toevoeging aan je dieet zijn. In de mediterrane keuken worden vijgen veel gebruikt in zowel zoete als hartige gerechten. Vanwege hun delicate aard worden rijpe vijgen snel geconsumeerd of gedroogd, maar de groene, onrijpe vijgen blijven vaak onbenut. Gelukkig zijn er geweldige manieren om deze groene vijgen te benutten, zoals door ze te konfijten.
Groene vijgen kun je ook eten, bijvoorbeeld door ze te konfijten. En dat is goed nieuws voor Nederlanders, want in Nederland wordt een vijg zelden rijp aan een boom.
Vijgen, een veelzijdige vrucht
De vijg (Ficus carica) is een bijzondere plant die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt en al duizenden jaren voorkomt. Deze plant kan uitgroeien tot een kleine boom of struik en staat bekend om zijn kenmerkende handvormige bladeren en zoete vruchten. De vijgenboom bloeit meestal in het voorjaar, waarbij de bloemen in kleine, onopvallende groene bolletjes verschijnen die zich later – aan het einde van de zomer – ontwikkelen tot vijgen. In Nederland kan de vijg groeien in beschutte tuinen en tegen warme muren, waar hij in de zomer en herfst vruchten draagt. Door het steeds warmer wordende klimaat wordt de vijgenboom steeds vaker in Nederlandse tuinen en stadsparken gezien, waar hij een mediterrane sfeer brengt en heerlijke, eetbare vruchten oplevert.
Wildplukken moet je serieus nemen
Hoewel ik dol ben op dit receptje, toch ook nog even een disclaimer. Het is van essentieel belang dat je weet wat je plukt. Zo heeft daslook een extreem giftige dubbelganger, die wel goed te onderscheiden is, maar je moet het dan wel echt met aandacht determineren. En dat geldt eigenlijk voor alle plantjes. Daarnaast is wildplukken officieel verboden in Nederland, maar het wordt op veel plekken gedoogd. Het is belangrijk om je aan een aantal wildplukregels te houden, zodat we allemaal kunnen blijven genieten van de natuur.
- Pluk alleen als je zeker weet dat het een eetbare soort is. (Voor determinatie is het soms wel handig om iets te plukken. Pluk dan alleen wat nodig is om goed te kunnen determineren.)
- Neem altijd een veldgids (boek) mee om soorten te kunnen determineren.
- Zorg dat je thuis meerdere wildplukboeken hebt, zodat je gevonden soorten kunt vergelijken.
- Neem een opgeladen telefoon mee om het internet of een plantenapp (Obsidentify of PlantNet) te kunnen raadplegen. Let op: deze apps zijn géén garantie op het juiste antwoord, maar kunnen je slechts wat op weg helpen. Raadpleeg altijd ook een betrouwbare veldgids of een kenner.
- Je plukt geen kwetsbare of bedreigde planten.
- Je plukt geen planten waar er maar weinig van bij elkaar staan.
- Je plukt niet in beschermde gebieden.
- Een richtlijn is: pluk niet meer dan een champignondoosje voor eigen gebruik (enige uitzondering is vlier).
- Pluk altijd met liefde en respect voor de natuur en de omgeving.
- Pluk alleen dat wat je gaat gebruiken.
- Snijd of knip de plant voorzichtig en met aandacht af, zodat deze gewoon weer door kan groeien.
- Wees lief voor dieren, vogels en insecten, verstoor ze niet om aan je wildpluk te komen.
- Laat de natuur altijd mooier achter dan je het aantreft. Zie je bijvoorbeeld een verdwaald stukje plastic liggen tijdens je wandeling? Neem dit mee om weg te gooien.
Wildplukken is waanzinnig, maar je moet er niet te makkelijk over denken. Dat is ook de reden waarom ik met mijn bedrijf Wilderlust wildplukcursussen en -rondleidingen geef. Ik wil mensen goed geïnformeerd op pad sturen!
Recept: gekonfijte groene vijgen
Keukengerei
- afwas- of latex handschoenen
- grote oude pan
Ingrediënten
- 400 gr onrijpe groene vijgen
- 1 biologische citroen sap en zeste = dunne schil
- 600 gr suiker
- vanillestokje
- kaneelstokje
- 2 gestampte kardemom peulen
- 2 kruidnagels
- 250 ml water
Instructies
Voorbereiding
- Werk met afwas- of latexhandschoenen om te voorkomen dat het irriterende melksap op je huid komt.
- Gebruik een oude pan, omdat het melksap van vijgen moeilijk te verwijderen kan zijn.
- Was de vijgen en snijd het topje af. Prik ze in met een breinaald of schroevendraaier. Leg de vijgen voor 2 uur in koud water.
Koken
- Doe de vijgen in een pan met vers water en kook ze 15 minuten.
- Giet af en laat de vijgen afkoelen in vers koud water.
- Herhaal het kookproces van 15 minuten en het afkoelen in vers water nog een keer.
Siroop maken
- Kook de suiker met 250 ml vers water voor 5 minuten.
- Voeg de afgekoelde vijgen toe en kook samen nog 15 minuten.
- Haal van het vuur en laat de vijgen 12 uur in de siroop staan.
Potten vullen
- Verdeel na 12 uur de vijgen in schone potjes. Laat de siroop in de pan.
- Voeg aan de siroop de zeste van 1 citroen, 1 el citroensap, het vanille- en kaneelstokje, de kardemom en de kruidnagels toe. Laat dit een minuut of 10 inkoken. Voeg naar smaak andere specerijen toe, zoals steranijs of nootmuskaat voor een unieke twist.
- Verdeel de warme siroop over de potjes met vijgen. Zorg dat de vijgen onder staan.
Notities
- Bij desserts: snijd ze in kleine blokjes en gebruik ze als topping voor ijs of yoghurt.
- Kaasplankje: snijd ze in dunne plankjes en combineer ze met verschillende kazen voor een heerlijke combinatie van zoet en hartig.
- In salades: snijd ze fijn en voeg ze toe aan salades voor een zoete toets.
Meer wildpluktips van thegreenlist.nl
- Meer weten over wildplukken? Saskia ging op wildplukwandeling in Amsterdam.
- Ook lekker en leuk om zelf te maken: vlierbloesemsiroop.
- Ook een lekker zelfmaakrecept: daslookzout!
Photo credits: Katja Wezel.
