Rara… Het is geel, zoet, tropisch en het is geen banaan… Het is de mango! Hoewel mango minder populair is dan zijn kromme vriend, eten we in Nederland gemiddeld een kilo mango per persoon per jaar. De afgelopen jaren zijn we steeds meer mango gaan eten. Maar is zo’n tropisch stukje fruit wel duurzaam? En hoe zit het met die doosjes diepvriesmango? In dit artikel leggen we je alles uit!
Waar komt die mango eigenlijk vandaan?
Een mango is natuurlijk niet zo Nederlands als een appel of een peer. Van oorsprong komt dit fruit voor in India en op de Filipijnen, en zijn er meer dan duizend soorten. Wat veel mensen niet weten, is dat smaak en kwaliteit nogal kan wisselen per soort. Tegenwoordig eten we vooral de ‘Kent’ die in Zuid-Amerika en West-Afrika wordt gekweekt. De Kent is populair omdat-ie minder vezelig is dan andere soorten. Een kleiner deel van de verkochte mango’s komt uit Spanje. Daar verbouwen ze vooral de ‘Osteen’-mango. Leuke trivia op een borrel.
De negatieve impact van je mango
De productie en transport van een kilo mango’s kost, volgens het RIVM, ongeveer 1,5 kilo CO2. Is dat veel? Voor fruit wel. Ter vergelijking: een kilo appels kost bijvoorbeeld maar 0,5 kilo CO2. Ook brood en aardappelen scoren lager. Aan de andere kant is het stukken minder dan de 30 kilo CO2 die nodig is voor de productie van een kilo hamburgers.
De reis van je mango
Mango’s groeien in een tropisch klimaat en zijn nogal kwetsbaar. Veel fruit gaat dan ook verloren als het onderweg gebutst of gekneusd raakt. Ze worden daarom beschermd vervoerd, in gekoelde containers. Soms gaat dat per vliegtuig, vooral voor kwetsbare soorten mango’s. Die worden meestal als luxeproduct verkocht, en hebben aan de boom kunnen rijpen. Maar de meeste mango’s reizen per schip, in veel grotere hoeveelheden. Omdat het om zulke grote schepen gaat, kost het in verhouding veel minder uitstoot dan vliegen. Zelfs al zijn vrachtschepen flinke vervuilers, vliegen is nog altijd honderd keer zo schadelijk als vervoer over zee! Gelukkig beloven steeds meer supermarkten dat hun groente en fruit niet wordt ingevlogen.
Mango’s worden vaak door kleine boeren geteeld. Het is dus moeilijk te achterhalen waar die mango op jouw bord, of in je smoothie, vandaan komt.
Land- en waterverbruik
We zijn benieuwd waar mango’s vandaan komen en dus proberen we dat uit te zoeken. Online research leert ons dat veel mango’s van relatief kleinschalige boomgaarden van kleine boeren komen. Sommige van hen gebruiken meer traditionele methoden, anderen gebruiken meer moderne innovaties. En alles er tussenin. Het is daarom best lastig te zeggen hoe jouw specifieke mango wordt geteeld, en wat voor gevolgen dat heeft voor het klimaat en de natuur.
Kleinere boeren telen hun mango’s vaak ‘gemengd’, dat wil zeggen, in combinatie met bijvoorbeeld maïs, avocado’s of bananen. Dit heet polycultuur, en is beter voor de natuur. Doordat er meer soorten planten zijn, kunnen er ook meer insecten, vogels en andere dieren terecht. Kleinere boeren gebruiken daarnaast vaak minder bestrijdingsmiddelen, technologische hulpmiddelen en minder grondwater: dat is voor hen vaak te duur. Hun lonen liggen laag, vaak zo laag dat ze er niet van kunnen rondkomen. Geld om extra hulpmiddelen te kopen is er meestal niet.
Grotere plantages kunnen die hulpmiddelen wél betalen. Dat levert hen meer mango’s op, en dus meer geld. Maar helaas zijn de gevolgen voor de natuur vaak minder fijn: denk aan meer bestrijdingsmiddelen of bewateringssystemen die grondwater uit de bodem halen, waardoor deze uitdroogt. Soms gaat het zelfs ten koste van drinkwater in de regio. Het meest duurzaam zouden grote plantages zijn – want efficiënt en grote opbrengst per hectare – die wel duurzaam telen. Maar ja, kom daar maar eens achter… Hoe de mango in jouw supermarkt wordt geteeld, is vaak maar moeilijk te achterhalen. Tenzij… Tenzij je tropische verrassing een topkeurmerk draagt. Komen we zo op!
Mango heeft veel minder water nodig dan avocado
Een voordeel van mangobomen is dat ze heel diep wortelen en daarom zelf veel water uit de bodem kunnen halen. Dat zorgt ervoor dat de productie van mango’s minder water vraagt dan sommige andere tropische fruitsoorten: ongeveer 370 liter per kilo. Dat is meer dan bananen (84 liter) maar veel minder dan avocado’s, met 1300 liter per kilo. De appel is met 38 liter wéér het braafste jongetje van de klas.
Vuistregels voor een duurzamere mango
Er zitten dus grote verschillen tussen soorten mango’s, de manier waarop ze worden geteeld en waar ze vandaan komen. Je zou er duizelig van worden… Welke keuze moet je nu maken als je in de winkel staat?
- Let op keurmerken: On the Way to PlanetProof en Rainforest Alliance Certified zijn veel voorkomende keurmerken. Wil je een stapje verder gaan, kies dan voor biologisch en/of Fairtrade. Biologisch zorgt voor minder (kunst)mest en bestrijdingsmiddelen, wat dan weer beter is voor de natuur. Bekende keurmerken zijn het Europese biologische keurmerk (dat groene blaadje), het EKO-keurmerk en het Demeter-keurmerk.
- Let op vervoer: liever per boot dan een vliegtuig, en vaak zelfs liever per boot dan over land. Schepen zijn enorm vervuilend, maar er past wel meer op. Soms kun je zelfs op een verpakking lezen of een mango per boot is vervoerd of per vliegtuig.
- Dichterbij is (bijna altijd) beter: hoe minder vervoer, hoe minder brandstof er nodig is. Maar tegelijkertijd zijn schepen steeds vaker efficiënter dan vrachtwagens, dus als je een fair trade mango koopt, mag-ie best van wat verder weg komen.
- Kies de rijpste mango’s die je ziet, want overrijpe mango’s worden nauwelijks nog verkocht. Red ze dus voor het te laat is! Dit is vooral een tip voor op de markt, waar je aan het einde van de dag je mango’s voor een prikkie krijgt. Driedubbele winst: minder verspilling, en goedkoper genieten van je geredde en eetrijpe mango.
En bedenk, als je die mango ziet als een bijzondere traktatie en je bewust bent van je aankoop, ben je al halverwege.
In veel gerechten kun je prima diepvriesmango gebruiken.
De diepvriesmango
Van diepvries weten we inmiddels wel dat het net zo gezond is als vers, maar hoe doen die doosjes mango het op de klimaatweegschaal? Beter dan je misschien zou denken. Diepvriesfruit wordt namelijk geplukt en ingevroren op het moment dat het er van nature is. Kassen zijn niet nodig, en de producenten hoeven geen rekening te houden met rijping tijdens het vervoer. Er zijn dus ook geen (verwarmde) rijpkamers nodig. Bovendien scheelt het verspilling van overrijpe mango’s als ze niet op tijd worden verkocht.
Diepvriesfruit is daarnaast lang houdbaar, wat zorgt voor minder verspilling thuis. Een overrijpe, bruine mango verdwijnt in je kliko, maar een vergeten doosje in je vriezer blijft keurig weken liggen. Bij massaproductie kunnen soms zelfs manieren worden verzonnen om de restproducten nog een bestemming te geven: schillen worden mangoleer en uit de pitten komt mango-olie. En laten we eerlijk zijn, in een vegan smoothiebowl of sticky rice mango maakt het niet uit of je verse mango gebruikt, of diepvries.
Hoe bewaar je mango’s het beste?
Tot slot nog een tip: bewaar je mango niet in de koelkast – net als ander tropisch fruit kan die niet goed tegen de kou. En… bewaar ‘m het liefste los van je andere groenten en fruit, want de vrucht stoot ethyleen uit, waardoor ander fruit sneller rijp wordt, en dus eerder bederft. O no, dat wil je natuurlijk voorkomen.
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Hoe duurzaam is een banaan op je fruitschaal? Je leest het hier.
- En hoe duurzaam zijn avocado’s? Ook dat hebben we voor je uitgezocht.
- Benieuwd hoe duurzaam jackfruit is? Lees snel verder.
Bronnen: nieuweoogst.nl, voedingscentrum.nl, milieucentraal.nl, kro-ncrv.nl, cbi.eu, freshknowledge.eu, klimaathelpdesk.org, researchgate.net, somo.nl, folia.nl. Photo credits: hoofdbeeld: 1. Anna Belousova (Pexels), 2. Ruth Currie (Pexels), 3. Roman Odintsov (Pexels), mangoboom: Sarangib (Pixabay), smoothie: Paloma Gil (Pexels), sticky rice mango: Huahom (Pixabay), blender met fruit: Anne van Twillert.
